Me mbylljen e qendrave të votimit për zgjedhjet parlamentare evropiane, është e qartë se cilët janë fituesit dhe humbësit në 27 vendet anëtare të BE-së.

Udhëheqësja e Italisë, Giorgia Meloni, ka çimentuar rolin e saj si ndërmjetëse kryesore e pushtetit në Bruksel me rreth 28% të votave. Ndërkohë, presidenti francez Emmanuel Macron u paraqit aq keq sa rezultati i zgjedhjeve e detyroi të shpërndante parlamentin dhe të shpallte zgjedhjet e parakohshme.

Fituesit: 

E djathta ekstreme në Francë është padyshim fituesja e këtyre zgjedhjeve parlamentare europiane, duke i dhënë një goditje të fortë Presidentit Macron.

Grupi i djathtë PPE ka mbetur grupi më i madh në Parlamentin Europian, duke fituar 13 vende më shumë në krahasim me zgjedhjet e vitit 2019.

Kryeministrja e Italisë Giorgia Meloni siguroi rolin e saj si “king maker” në Bruksel

Humbësit:

Të Gjelbrit në Austri dhe Gjermani performuan shumë më keq nga sa pritej

Grupi liberal “Reneë Europe” humbi 20 vende në krahasim me 2019 në vende të ndryshme anëtare

Social Demokratët në Gjermani: Partia e kancelarit Olaf Scholz përfundoi me numër të afërt votash me ekstremin e djathtë të AfD.

Vlerësimi i parë

Një vlerësim i parë i rezultateve të zgjedhjeve të prodhuar nga Parlamenti Evropian sugjeroi se partitë e Gjelbër dhe Rinovimi liberal do të humbnin secila rreth 20 deputetë, duke rrezikuar potencialisht shumicën pro-evropiane të nevojshme për të mbështetur zyrtarët e lartë dhe për të mbështetur ligjet e BE-së.

Një projeksion i publikuar pak pas mesnate – dhe i prodhuar pas mbylljes së të gjitha votimeve – tregoi se partia e Gjelbër merr vetëm 53 eurodeputetë, krahasuar me 72 që mori në zgjedhjet e vitit 2019.

Renew Europe, e kryesuar nga Macron, ra nga 102 në 83, sugjerojnë shifrat. Kjo bëri që presidenti francez të ndërmerrte lëvizjen befasuese të shpërndarjes së Asamblesë Kombëtare të vendit.

Ky kolaps në mbështetje të liberalëve pro-biznes të Macron-it u shoqërua me rritjen për partitë që konsiderohen më ekstreme në spektrin politik.

Në Francë, parashikimet sugjerojnë se partia e ekstremit të djathtë (RN) ka siguruar një 31.5% të votave – më shumë se dyfishi i votave të fituara nga Macron.

“Franca ka nevojë për një shumicë të qartë për të vepruar në qetësi dhe harmoni,” shkroi lideri i Francës në X. “E kam kuptuar mesazhin tuaj, preokupimet tuaja dhe nuk do t’i lë pa përgjigje.”

FPÖ e ekstremit të djathtë kryesoi gjithashtu sondazhin në Austri, duke dyfishuar numrin e saj të eurodeputetëve në gjashtë pasi fitoi 25.7% të votave, sipas projeksionit të Parlamentit Evropian.

Në Gjermani, partia kristiandemokrate CDU dhe CSU parashikohej të merrte më shumë se 30% të votave, nga 29% që kishte në 2019.

Në parashikimin e fundit, Alternativa e ekstremit të djathtë për Gjermaninë (AfD) doli e treta me 14.2%, nga 11% në 2019, dhe pak pas socialdemokratëve të kancelarit Olaf Scholz.

“Vëllezërit e Italisë”, partia e Melonit, e cila i përket grupimit të krahut të djathtë të Konservatorëve Evropianë dhe Reformistëve, ka performuar shumë më mirë se opozita e Partisë Demokratike të qendrës së majtë, mbështetja e së cilës vlerësohet në 23.7%.

Forza Italia dhe Lega, dy parti të tjera në koalicionin qeverisës të Melonit, duket se nuk ia kanë dalë aq mirë, me përkatësisht 10.5 dhe 8%.

Këto prirje djathtas konfirmohen në Spanjë, ku Vox pritet të rrisë përfaqësimin me dy deri në tre eurodeputetë, ndërsa “Partia ka mbaruar”, të identifikuar gjithashtu si populistë të ekstremit të djathtë, do të fitojnë dy ose tre deputetë për herë të parë.

Pas katër ditësh votimi, projeksionet për dhomën e re legjislative nuk janë ende përfundimtare.

Holanda tashmë ka konfirmuar lëvizjen në të djathtë

Në vende të tilla si Holanda, votimi u zhvillua të enjten – dhe parashikimet e fundit sugjerojnë se partia e djathtë PVV e Geert Ëilders do të marrë gjashtë vende.

Kjo lëvizje nuk ishte aq ekstreme sa disa prisnin, duke i mundësuar aleancës së Gjelbër të Majtë-Laburistëve, e cila parashikohet nga exit poll të marrë tetë vende holandeze në Parlamentin Evropian.

Zgjedhjet, ushtrimi më i madh demokratik shumë-shtetëror në botë, përcaktojnë se cilët 720 anëtarë të Parlamentit Evropian do të diskutojnë mbi legjislacionin e BE-së gjatë pesë viteve të ardhshme.

Ajo zhvillohet pas një periudhe të turbullt të dominuar nga pandemia COVID-19 dhe pushtimi i plotë i Rusisë në Ukrainë – plus një kosto jetese në rritje që dominoi shqetësimet e votuesve.

Detyrat përpara

Ndër detyrat e para të eurodeputetëve do të jetë miratimi i kandidatit për të udhëhequr Komisionin Evropian, me presidenten aktuale Ursula von der Leyen që shpreson të sigurojë një mandat të dytë.

Asnjë parti e vetme nuk ka shumicën në Parlamentin Evropian dhe votat shpesh vendosen çështje për çështje duke gjetur një koalicion që komandon shumicën e kërkuar.

Dhoma ka qenë gjithmonë e dominuar nga dy grupet e saj të mëdha, Partia Popullore Evropiane e qendrës së djathtë dhe Socialistët e qendrës së majtë.

Të dy humbën shumicën e tyre të kombinuar në zgjedhjet e vitit 2019, që kur u është dashur të krijojnë aleanca jozyrtare me parti të tilla si të Gjelbërit dhe Liberalët – dhe parashikimet sugjerojnë se ata nuk kanë gjasa ta rifitojnë atë në 2024.

Eurodeputetët do të kenë gjithashtu mundësi të ndryshojnë ose kundërshtojnë propozimet e reja legjislative – duke lënë në ekuilibër fatin e Marrëveshjes së Gjelbër të BE-së, një grup ambicioz ligjesh për të ulur emetimet e karbonit.

Secilit vend i është caktuar një numër i caktuar deputetësh në përputhje me popullsinë, duke filluar nga 96 për Gjermaninë, në vetëm gjashtë deputetë për Qipron, Maltën dhe Luksemburgun.

Për herë të parë që nga fillimi i zgjedhjeve të drejtpërdrejta në 1979, nuk u votua në Mbretërinë e Bashkuar – 73 eurodeputetët e së cilës u larguan pas ditës së Brexit në shkurt 2020.

/euronews