Në fjalën e tij nga Shtëpia e Bardhë për krizën Ukrainë-Rusi, Presidenti Biden përsëriti angazhimin e Shteteve të Bashkuara ndaj nenit 5 të Traktatit të Atlantikut të Veriut .

“Shtetet e Bashkuara do të mbrojnë çdo centimetër të territorit të NATO-s me forcën e plotë të fuqisë amerikane. Një sulm kundër një vendi të NATO-s është një sulm kundër të gjithë neve. Angazhimi i Shteteve të Bashkuara ndaj nenit 5 është i shenjtë,” tha Biden.

Neni 5 ka qenë një pikë kyçe e diskutimit midis liderëve botërorë mes tensioneve midis Ukrainës dhe Rusisë. Neni 5 i traktatit është parimi i mbrojtjes kolektive. Ajo garanton që burimet e të gjithë aleancës mund të përdoren për të mbrojtur çdo komb të vetëm anëtar. Kjo është thelbësore për shumë nga vendet më të vogla që do të ishin të pambrojtur pa aleatët e saj. Islanda, për shembull, nuk ka ushtri të përhershme.

Meqenëse SHBA-ja është anëtari më i madh dhe më i fuqishëm i Organizatës së Traktatit të Atlantikut të Veriut, çdo shtet në aleancë është efektivisht nën mbrojtjen e SHBA-së.

Sipas faqes së internetit të NATO -s , kjo është ajo që parashtron neni 5:

“Palët bien dakord që një sulm i armatosur kundër një ose më shumë prej tyre në Evropë ose Amerikën e Veriut do të konsiderohet si një sulm kundër të gjithëve dhe për rrjedhojë ato bien dakord që, nëse ndodh një sulm i tillë i armatosur, secila prej tyre, në ushtrim të së drejtës së vetëmbrojtja individuale ose kolektive e njohur nga neni 51 i Kartës së Kombeve të Bashkuara, do të ndihmojë Palën ose Palët e sulmuara në këtë mënyrë, duke ndërmarrë menjëherë, individualisht dhe në bashkëpunim me Palët e tjera, veprime të tilla që e sheh të nevojshme, duke përfshirë përdorimin e forca të armatosura, për të rivendosur dhe ruajtur sigurinë e zonës së Atlantikut të Veriut.

Çdo sulm i tillë i armatosur dhe të gjitha masat e marra si rezultat i tij do t’i raportohen menjëherë Këshillit të Sigurimit. Këto masa do të ndërpriten kur Këshilli i Sigurimit të ketë marrë masat e nevojshme për të rivendosur dhe ruajtur paqen dhe sigurinë ndërkombëtare.”

Në realitet, hera e parë dhe e vetme që u përdor Neni 5 ishte pas sulmeve të 11 shtatorit 2001 në SHBA; si rezultat, aleatët e NATO-s iu bashkuan pushtimit të Afganistanit.

Megjithatë, NATO ka ndërmarrë veprime edhe në raste të tjera.

Ajo vendosi masat e mbrojtjes kolektive në vitin 1991 kur vendosi raketa Patriot gjatë Luftës së Gjirit, në 2003 gjatë krizës në Irak dhe në 2012 në përgjigje të situatës në Siri, gjithashtu me raketa Patriot. Të tre u bazuan në kërkesat e Turqisë. Sipas Nenit 5 të NATO-s, të gjitha vendet anëtare janë të obliguara të ndihmojnë një vend tjetër anëtar, sovraniteti dhe integriteti territorial i të cilit mund të kërcënohet./www.infoshqip.com