Studimet tregojnë rënie alarmante të vitaminave dhe mineraleve në ushqimet e sotme

Frutat, perimet dhe drithërat që konsumojmë sot përmbajnë më pak proteina, kalcium, hekur, riboflavin dhe vitaminë C krahasuar me ato të rritura 70 vite më parë. Sipas një studimi të publikuar në revistën Foods në 2024, ky fenomen përbën një sfidë serioze për shëndetin e brezave të ardhshëm, veçanërisht në një kohë kur dietat bimore po rekomandohen gjithnjë e më shumë.

Pse po bien nivelet e lëndëve ushqyese?

Ekspertët fajësojnë praktikat moderne bujqësore që rrisin rendimentin, por dëmtojnë shëndetin e tokës dhe ndërpresin bashkëpunimin e bimëve me kërpudhat e dobishme në tokë. Metodat si ujitja intensive, përdorimi i plehrave dhe mënyrat e korrjes ndikojnë në aftësinë e bimëve për të thithur lëndët ushqyese nga toka. Për më tepër, rritja e nivelit të dioksidit të karbonit në atmosferë bën që disa kultura të rriten me më shumë karbohidrate, por më pak proteina dhe minerale.

Humbje të ndjeshme te vitamina C, hekuri dhe kalciumi

Një studim i vitit 2004 analizoi ndryshimet në 13 lëndë ushqyese në 43 lloje perimesh dhe frutash midis 1950 dhe 1999. Rezultatet treguan rënie nga 6% për proteinat deri në 38% për riboflavinën. Veçanërisht, brokoli, lakra dhe mustardat humbën kalcium, ndërsa spinaqi, kastravecat dhe panxhari patën rënie të madhe të hekurit. Një tjetër studim në 2022 zbuloi ulje deri në 50% të hekurit në misër, patate të kuqe, lulelakër dhe bizele.

Edhe drithërat nuk janë imunë ndaj këtij fenomeni. Nga viti 1955 deri në 2016, niveli i proteinave në grurë ra me 23%, ndërsa mineralet si hekuri, zinku dhe magnezi gjithashtu pësuan ulje të ndjeshme. Kjo ka pasoja edhe për mishngrënësit, pasi bagëtia ushqehet me bimë më pak ushqyese, duke ndikuar në cilësinë e mishit dhe bulmetit.

Si ndikon kjo në shëndetin tonë?

Edhe pse frutat dhe perimet mbeten ushqime të shëndetshme, ato nuk ofrojnë më të njëjtat nivele të lëndëve ushqyese që kishin dikur. Kjo mund të rrisë rrezikun e mungesave ushqyese, veçanërisht tek ata që mbështeten kryesisht te dietat bimore. Në vendet me pasiguri ushqimore, ku gruri dhe orizi janë ushqime bazë, ulja e proteinave dhe mineraleve mund të përkeqësojë kequshqyerjen dhe mungesën e hekurit.

Si mund ta përmirësojmë cilësinë e ushqimeve?

Një zgjidhje është kalimi në praktika bujqësore rigjeneruese, të cilat ndihmojnë në ruajtjen e shëndetit të tokës. Studimet tregojnë se këto metoda rrisin nivelin e vitaminave dhe mineraleve në ushqim. Ndërsa ndryshimet në bujqësi kërkojnë kohë, konsumatorët mund të minimizojnë humbjet ushqyese duke ngrënë një shumëllojshmëri frutash, perimesh dhe drithërash.

Në fund të fundit, ndërgjegjësimi për mënyrën se si rritet ushqimi ynë është thelbësor për të siguruar një dietë të shëndetshme dhe të ekuilibruar.