Llamba e njohur ka ndriçuar vazhdimisht stacionin zjarrfikës në qytetin Livermore të Kalifornisë në SHBA që nga viti 1901, duke e bërë atë llambën më jetëgjatë në botë.

E njohur si “Centennial Light”, kryevepra me diametër 8 centimetra, e punuar me dorë nga Adolphe Chaillet, themeluesi i kompanisë Shelby Electric në vitet 1890, ka ndriçuar rrethinat e saj për shekuj me ndërprerje minimale.

Llamba ka zënë vendin e saj në Librin e Rekordeve Botërore Guinness si llamba më jetëgjatë dhe mund të shihet drejtpërdrejt falë kamerave të instaluara në stacionin e zjarrfikëses.

Është interesante se filamenti i tij është errësuar vetëm dy herë në 122 vitet e tij. Hera e parë që ndodhi ishte në vitin 1976, kur stacioni zjarrfikës u zhvendos në një lokacion të ri, gjë që shkaktoi ndërprerje të përkohshme të punës, pra mbyllje.

Ndërprerja e dytë ndodhi më 20 maj 2013, kur llamba pushoi së punuari për pak kohë. Megjithatë, pas hetimeve të nesërmen, u zbulua se shkaku i kësaj prishjeje momentale nuk ishte vetë llamba, por një defekt i vogël në furnizimin me energji elektrike.

Deborah Katz, një shkencëtare që kreu kërkime të gjera mbi llambën në vitet 2008-2009, zbuloi se filamenti brenda llambës, ndoshta prej karboni, ishte tetë herë më i trashë se ai i llambave moderne dhe kishte një strukturë gjysmëpërçuese.

Në një intervistë për Anadolu, Tom Bramell, një zëvendës shef në pension i stacionit zjarrfikës, i cili është kujdesur për llambën për gati gjysmë shekulli, shpjegoi se ajo iu dhurua zjarrfikësve në vitin 1901 nga Dennis Bernal, pronar i kompanisë “Livermore Power and Water.

“Në vitin 1976 ne e zhvendosëm atë llambë në stacionin e ri zjarrfikës, i cili ishte selia e re në atë kohë dhe është aty tani që nga viti 1976. Kjo është vetëm një llambë 60 vat”, tha Bramell.

Edhe pse doli në pension dy dekada më parë, Bramell vazhdon të ndajë njohuritë dhe pasionin e tij për llambën.

“Unë kam qenë pranë llambës për 50 vjet dhe kam folur me njerëz nga e gjithë bota. “Askush nuk e ka kuptuar atë (llambën) ende”, tha Bramell.